Dili, 17 Maio 2024 (RCC) – Arcanjo ho Cosmen Lakohi Garantia Nafatin ba Inan no Aman, Sira Deside Hodi Fa’an Bandeira iha Dalan Ninin Hodi Buka Osan ba Sira nia Presiza.
Iha entervista ho Arcanjo de Araoju hateten ba jornalista RCC iha dalan ninin palasiu Governu nia oin, tinan-tinan iha fulan maio sempre komemora loron restaurasaun independensia tanba ne’e, hakarak ka lakohi nia tenke fa’an bandeira iha dalan ninin hodi buka osan
“Tanba iha tinan-tinan atu tama ba loron bo’ot, ami komesa fa’an bandeira iha loron 01 fulan maio hodi komemora loron restaurasaun independensia 20 de maio nian, entaun hakarak ka lakohi ami tenke fa’an bandeira, tanba la’os fa’an atu hetan osan barak ne’e laiha ida, maibé, hanesan atu hetan osan bemo nian de’it, no ha’u hahú fa’an bandeira iha loron 01 fulan maio ne’e no loron ida sorti di’ak, kolega sira ne’ebé fa’an bandeira bo’ot ne’e bele hetan 50 dolares, maibé, hanesan ami sira fa’an bandeira ki’ik oan ne’e dala-ruma loron ida hetan $.12 ka $.15 no osan sira ne’e uza hodi selu bemo no uza ba presiza sira hanesan foto-kopia no bandeira ne’ebé ami fa’an ne’e ami sosa fali no bandeira ida ki’ik ne’e jogu ida $.12 no mai ami fa’an fali 50 centavus, no medida seluk ne’e fa’an ba $.1, $.1.50 centavus, $.2 no $.2.50 centavus, no kada loron ida ema sosa bandeira 10 dolares se karik sorti iha, loron ida ema sosa hotu tiha, karik sorti laiha aban kontinua fa’an to’o hotu mak ba sosa fali, no osan ne’ebé uza hodi sosa bandeira mai fa’an ne’e, osan husi inan aman, tanba ita sei estudante hela, karik ita servisu iha osan rasik, tanba ne’e osan ne’ebé inan aman fó ita labele uza hotu de’it, maibé ita uza sosa fali sasan hodi fa’an fali hanesan ne’e, tanba ita mós hanoin katak sira iha ne’eba servisu ne’e mak ohin loron suporta ita ba eskola, entaun hakarak ka lakohi ita mós hanoin sira, entaun dalan di’ak liu mak sosa hodi fa’an fali hanesan ne’e ho nune’e bele hetan fali persen balun, no bandeira ne’e fa’an iha fulan ida de’it iha loron 01 to’o 20 fulan maio de’it hotu ona, entaun se karik ida ne’e hotu bandeira la kontinua fa’an ona, entaun ha’u bisnis fali buat seluk hanesan sigaru, pulsa no kualker saida de’it mak iha hanesan modo sira ne’e tuir ida-idak nia hakarak hodi bisnis buka osan.” Hateten nia.
“Ha’u nia mensazen badak ba kolega sira, alin sira no maun sira, moris lalika hein inan no aman de’it, uluk sira mak hahoris ita no haki’ak ita to’o ita bo’ot ne’e sira mós garantia katak nia mós forsa hodi buka rasik, no se karik inan no aman, fó husi foho mai la’os ita uza hodi halo tuir ita nia hakarak de’it, tanba sira haruka husi foho mai iha objetivu ida atu mai iha sidade ne’e hodi buka moris nomós buka matenek, se karik osan ne’e mak fó mai ita uza hotu de’it, entaun di’ak liu ita iha foho de’it, ita labele mai dili, tanba ita mai dili, objetivu mak atu buka moris no atu buka matenek, tanba ne’e kolega sira labele moe ida, tanba ida ne’e mak realidade ita nia moris rasik.” Nia salienta
“Ita moris labele garantia demais ba inan no aman, maske ida ne’e iha loron balun de’it, se karik ita uza bebeik inan no aman nia salariu, maibé ita la hatene katak apa ho ama ba servisu ne’e mak simu fali salariu husi ema no mai ita garantia nafatin ba sira no ita la hatene saida mak apa ho ama ba servisu i depois saida mak ema tolok no tarata sira iha kotuk, no apa ho ama nia liafuan dehan, oan! Di’ak hela ho imi, no husik a’at hela ho ami de’it, ne’ebé nafatin lao tuir buat ne’ebé mak apa ho ama rai hela ba imi, ne’e mak ho ita nia sentimentu hanesan umanu, di’ak liu buka rasik no aprende kedas agora, duke tarde mak ita foin aprende, no ha’u iha idade 17 ha’u hahú fa’an bandeira iha loron 01 fulan maio ne’e, no ida ne’e depende ba ita nia badinas, se karik ita baruk te’en ita hetan $.15 ka $.20 dolares de’it, se karik ita badinas entaun bele hetan osan bo’ot liu ida ne’e.” nia dehan.
“Osan ne’ebé ha’u hetan husi fa’an bandeira ne’e uza hodi sosa hau nia presiza no hanoin fali ba ita nia uma laran, keta garantia demais ba apa ho ama mak nafatin sosa fó ita, maibé ita mós iha kbi’it oituan ajuda sira, atu nune’e labele aumenta sira nia kolen, maibé atu hamenus sira nia kolen, wainhira liu tiha loron bo’ot hau la fa’an ona bandeira, ha’u halo fali servisu seluk hanesan fase kareta no buat seluk, duke ita halimar de’it iha uma, di’ak liu buka servisu saida de’it mak ita bele halo, hodi buka osan oitoan-oitoan, maske la barak.” Nia hakotu.
Enkuantu ida ne’e nia mós fó mensazen ba nia maluk sira, koko atu aprende no luta ba moris, maske kolen, maibé nafatin hamri’ik hodi servi no buka tuir buat ne’ebé mak dala-barak ema rai hela mai ita.
Jornalista estajiada : Adelia Merndonça
Editor : Luhamutu