Dili, 22 Maio 2024 (RCC) – Elsa Ho Nizu Kria Rasik Kampu Traballu Ba Sira Nia A’an Liuhusi Loke Rasik Salon Hodi Buka Moris.
Iha entervista, Elsa Amaral ho idade 37, hateten ba jornalista RCC katak, nia sei klosan nia gosta duni atu loke salon no komesa loke salon hodi aplika esperiensia ne’ebé mak nia hetan durante tinan lima nia laran ne’ebé nia servisu ho ema.
“Ha’u loke salon ne’e, tanba uluk kedas ha’u sei klosan ha’u gosta dunik atu loke salon, ha’u loke salon ne’e iha loron 03 agostu 2013, no salon ne’e ha’u tau naran Elsa Salon tanba uluk ha’u servisu, ema hotu koñese, no ha’u nia kliente sira mós hatene ha’u nia naran Elsa entaun ha’u tau naran Elsa Salon nune’e ha’u nia kliente sira bele hatene, provizoriu agora estaff na’in ida de’it, antes ne’e ha’u iha estaff na’in tolu, maibé ho situasaun covid nian ha’u haruka sira para hotu no agora hela ida de’it mak servisu, agora ha’u atu aumenta tan staff maibé, labele ona, tanba troka governu ida ne’e hahu husi tomada de pose to’o mai agora buat hotu araska, tanba ema barak mak para servisu, entaun ami nia salon ne’e depende ba governu kuandu governu lao di’ak, ami nia negosiu mós la’o di’ak, karik governu agora lao hanesan ne’e entaun ami nia salon mós labele la’o, dahuluk ha’u servisu iha Rudi Salon iha hotel timor ha’u servisu iha ne’eba tinan rua resin no ha’u muda fali ba Alina Salon iha timor plaza besik tinan tolu, hafoin ha’u muda fali mai iha España Dili iha lider nia oin ha’u servisu iha ne’e tinan ida ho balun, no ha’u servisu ho ema durante tinan lima, tanba momentu ha’u servisu ho ema ne’e ha’u iha tarjetu tinan lima hakarak ka lakohi ha’u tenke loke ha’u nia salon, ida ne’e mak realidade dunik pas tinan lima ha’u loke ona ha’u nia salon.” dehan Elsa iha nia fatin kampung merdeka.
Nia mós informa tan katak, antes ne’e nia seidauk hatene saida mak salon, maibé nia iha talentu kona-ba salon entaun nia aprende kona-ba salon nian hanesan tesi fu’uk, krimbat fu’uk, make up no seluk tan iha Rudi Salon hotel timor.
“Ha’u servisu fofoun iha salon, ha’u nunka eskola kona-ba salon, ida ne’e hanesan ha’u nia talentu, tanba ha’u hanoin hanesan ne’e hafoin ha’u tama fofoun iha hotel timor, ha’u seidauk hatene lo’os saida mak salon, ema tesi fu’uk mós ha’u la hatene no buat hotu-hotu ha’u la hatene, maibé ha’u hakarak aprende duni, tanba ha’u gosta dunik salon entaun ha’u tama iha ne’ebá, ha’u aprende fulan ida, ha’u bele hatene tesi fu’uk, krimbat fu’uk, pinta fu’uk, hamo’os liman kukun no ain kukun ho make up, no buat sira ne’e ha’u hatene hotu, ha’u estuda rasik no ha’u hanoin hanesan ne’e, nusa mak ema seluk bele, ha’u labele, no ami servisu iha hotel timor ne’e Rudi Hardi Suharno nian, no ami uza Rudi Hardi Suharno nia lambang, kadavez ha’u hare’e ami nia manajer tesi fu’uk ne’e ha’u hanoin hanesan ne’e nia mós ema hanesan ha’u, nusa mak nia bele, ha’u labele, entaun ha’u estuda husi ne’e buat hotu ha’u hatene to’o ohin loron, nune’e ha’u bele hanorin fali labarik sira no agora sira na’in rua ka tolu mak komesa loke rasik salon, Nia informa.
Iha sorin seluk, Nizu Amaral deklara, tanba nesesidade uma laran obriga, nu’udar joven ida, nia iha inisiativa rasik, hodi loke salon.
“Hare’e kona-ba moris, hakarak moris mesak ka buka rasik no hare’e mós ba presiza lor-loron nian,ka nesesidade lor-loron nian nu’udar moris iha sidade dili, entaun ami joven iha hanoin no iha inisiativa rasik atu loke kona-ba negosiu ki’ik-oan ka halo buat ruma atu nune’e bele sustenta a’an rasik no kona-ba moris, no salon refere loke iha tinan 2022 no hahu planu iha 2021 no iha 2022 ami hahu hala’o no loke to’o mai agora maiz ou menus tinan rua ona, no salon nia naran ami tau Brother Barber Shop tanba husi maun alin mak hamutuk hodi ajuda malu, no ne’e konforme iha ema balun dala ruma tama no dala ruma mós ema la tama no orsamentu loron ida hetan dollar tolunulu $30 ou dolar haatnulu $40 ka dolar limanulu $50 depende deit ema, no presu tesi fu’uk dolar $2 kada ema, no salon refere loke iha dader 08:00 oras no taka iha 09:00 oras kalan, no ami na’in lima mak hamutuk hodi tesi fu’uk iha ne’e.” dehan Nizu iha nia fatin Brother Barber Shop, kampun baru
Nia salienta tan katak, nanis ona nia servisu tesi fu’uk iha ema nia salon, durante tinan sanulu ho ida ne’e, nia deside loke rasik salon hodi sai hanesan kampu traballu ida ba nia hodi buka osan.
“Antes ne’e ha’u servisu iha Hudi-laran, Bebora no Ai-tarak laran to’o mai agora maiz ou menus tinan sanulu ona ha’u servisu hanesan ne’e de’it, ha’u nia esperiensia kona tesi fu’uk nian, ha’u tesi fu’uk nanis ona, entaun ho ida ne’e hanesan kareira ida ba ha’u no ida ne’e bele dezenvolve ha’u nia moris, entaun ha’u iha ideias ida hodi loke salon hodi sai hanesan kampu traballu ida mai ha’u, entaun ha’u koko uluk momentu iha tinan 2015 ha’u mós komesa aprende ba servisu iha ema nia salon, komesa tesi fu’uk ho ida ne’e ema barak mós iha konfiansa no iha kliente barak mós iha konfiansa, entaun ho ida ne’e iha ema barak mak bolu ha’u hodi servisu iha sira nia salon no iha tempu ne’ebá ha’u ba tiha foho, no mai fali liu tinan ida nia laran ha’u paradu ha’u nia servisu, entaun ha’u mai fali iha dili, ho nune’e ha’u koko hanoin fali hodi loke barber, entaun iha momentu ne’eba ami loke uluk iha sorin ne’e, loke ba senti hanesan fatin karun liu no ha’u hasoru fali kolega sira hodi tu’ur hamutuk hodi kontribui orsamentu balun hodi halo negosiu balun, no ha’u husu ba kolega no kolega sira dehan ó hala’o tuir ó nia kareira ne’ebé mak iha, ó hala’o de’it entaun ita loke barber ida no momentu ne’eba kedas ami mai loke iha ne’e, no fatin ne’e ami aluga de’it no kada fulan ami selu 200 dolar.” Nia salienta.
Nizu mós fó mensajen ba joven seluk, hakarak susesu tenki esforsu ho neneik ba neneik, atu nune’e loron ida sei sai susesu, tanba susesu presiza prosesu ne’ebé mak naruk.
“Ita sei joven, ita sei iha oportunidade barak, se ita halimar de’it hanesan ne’e, no joven balun abandona hela no laiha servisu no sempre mete krime ne’e ba ha’u ladún di’ak, se ita hakarak ita nia moris ne’e susesu ita tenki liuhusi prosesu uluk, prosesu neneik ba neneik mak bele susesu, ne’ebé ha’u hato’o ba ha’u nia maluk joven sira ita hakarak moris kria rasik kampu traballu, entaun nafatin lao ba oin halo buat ne’ebé mak di’ak ba ita nia moris, no halo buat ne’ebé mak bele fó di’ak mai ita nia a’an, labele halo buat ne’ebé mak la di’ak ba ita nian a’an.” Nia hakotu.
Jornalista estajiada : Adelia Mendonça
Editor: Luhamutu