Dili, 30 Maio 2024 (RCC) – Vendedór Marito Manuel ho Idade 40 no Justino Ribeiro Gama ho Idade 28, Fa’an Ikan Iha Dalan Ninin, Largo Lesidere Hodi Sustenta ba Nesesidade Uma Laran, no sira husu Governu Presiza Kria Fatin Seguru ba Vendedór Ikan Sira.
Iha entrevista ho aman Marito Manuel hateten ba jornalista RCC katak, nia fa’an ikan tanba moris mak obriga nia tenki fa’an ikan no aliende ne’e nia mós sai hanesan peskadór ida ne’ebé mak peska ikan iha tasi laran.
“Ha’u fa’an ikan tanba ita nia vida moris mak obriga ha’u tenki fa’an ikan, no ikan ne’ebé ha’u fa’an ne’e ha’u nian rasik, tanba ha’u mak ba tau redi iha tasi laran, no husi ikan ne’ebé ha’u fa’an maizu-menus loron ida maximu hetan $.100 dolar no minimu $.50 ka $.20 dolar, karik ema la sosa ha’u nia ikan entaun ha’u lori fila ba uma, no osan ne’ebé ha’u hetan, husi fa’an ikan, uza ba nesesidade uma laran nian, no ha’u komesa fa’an ikan iha tinan 2003 to’o mai agora, aliende ha’u fa’an ikan no ha’u mo’os hanesan peskadór ida ne’ebé mak peska ikan no dalaruma ikan ne’ebé ha’u peska ha’u fó ba kolega sira mak fa’an tutan fali, nune’e sira mós bele hetan pursentu, karik loron ida ha’u ba peska hetan $.60 dolar, entaun loron ida kolega sira ne’ebé mak fa’an hetan pursentu $.12 dolar.” Dehan Maritu iha nia fatin Largo Lesidere
Peskadór ne’e informa tan katak, bainhira sira ba peska iha tasi laran, hasoru ondas bo’ot no loron manas, dalaruma sira oin nakukun no monu tun husi roo leten, tanba ne’e sai peskadór ne’e tenki hatene nani.
“Bainhira ha’u halo peska iha tasi laran, sempre hasoru buat barak mak hanesan ondas bo’ot, anin bo’ot, no loron-manas halo oin nakukun nune’e monu tun husi roo leten, tanba sai hanesan peskadór ne’e tenki hatene nani, no bainhira ami ba peska ami lori ema ne’ebé mak hatene nani, tanba sai peskadór la fasil hanesan saida mak ita imajina, tanba ita sei hasoru ondas bo’ot iha tasi laran, karik ita hatene nani, ita nia vida sei hetan salva, tanba ne’e bainhira ami ba peska ami lori ema ne’ebé mak hatene nani, mak ba peska, nune’e nia mós bele hatene salva nia a’an husi ondas no laloran bo’ot.” Nia informa.
Iha sorin seluk, vendedór Justino Ribeiro Gama esplika, tanba situasaun uma laran obriga nia tenki fa’an ikan iha dalan ninin hodi sustenta ba nesesidade uma laran no selu rasik nia eskola
“Ha’u mai iha dili iha tinan 2018 hodi kontinua ha’u nia estudu iha universidade untl no hahu kedas husi ne’eba ha’u mai fa’an ikan hamutuk ho maun sira to’o agora, tanba haree ba situasaun familia uma laran nian, ha’u tenki fa’an ikan hodi sustenta ha’u nia estudu,no ikan ne’ebé ha’u fa’an ne’e sosa tutan fali, ikan balde kuncimas ida $.70 dolares no ikan butuk ida $.5 dolar tanba ikan karun liu, entaun ami fa’an ikan ida $.1 dolar no ikan husi atauro, sira fa’an hitu $.10 dolar no ami fa’an fali lima $.10 nune’e ami bele hetan bonus ikan rua, husi ikan ne’ebé ha’u fa’an ne’e, depende ba ema ida ne’ebé mak sosa, karik tempu di’ak, entaun loron ida balde kuncimas ida ema sosa hotu, karik ema sosa la hotu, entaun ami tau fali iha jelu laran no aban dader ami kontinua fa’an fali.” Nia informa.
Justinu salienta tan katak, nia senti triste tanba fatin ba sira atu fa’an ikan laiha, nune’e durante ne’e sira fa’an de’it iha largo
“Sentimentu ha’u senti triste oitoan tanba durante ne’e ami fa’an de’it iha largo, tanba ema dehan fatin largo ne’e fatin ba ema atu tu’ur ka fatin públiku, ne’ebé ami senti susar oituan, tanba fatin ba ami atu fa’an ikan laiha, ho nune’e ami mai fa’an iha ne’e, maske ha’u senti triste maibé ha’u pasiensia de’it tanba moris mak obriga ha’u mai fa’an ikan hanesan ne’e.” nia salienta.
Vendedór ne’e mós fó mensajen ba nia maluk vendedór sira, pasiensia hodi kontinua fa’an, to’o bainhira governu prepara fatin dignu.
“Mensajen ba ha’u nia kolega sira ne’ebé durante ne’e ami fa’an ikan hamutuk, ha’u husu ba sira mai kontinua ita fa’an ikan, mezmu ita nia fatin laiha, maibé ita kontinua fa’an to’o bainhira mak governu ajuda ita mak ita ba fa’an fali iha fatin ne’ebé mak governu kria mai ita, nune’e ami hakmatek hodi fa’an ikan, tanba durante ne’e ami nia fatin ladun seguru, tanba jestaun merkadu sira sempre duni hela de’it ami, tanba iha taibesi ne’eba ita haree kondisaun mak araska, ikan nia be’en i’is maka’as, ne’ebé iha taibesi fatin ladun seguru mai ami atu fa’an ikan, nune’e, ami hakarak estadu kria kondisaun di’ak ida.” Nia hakotu.
Jornalista Estajiada: Adelia Mendonça
Editor: Luhamutu
