28.4 C
Dili
Wednesday, 6 November 2024
spot_img

Moris Depende ba Bani Ben Husi Tempu Indonésia  to’o  Ukun -an

Dili, 19 Junho 2024 (RCC)_Inan Maria ho naran istimadu “Merry bani ben” ho avo António Mesquita no mós j Jacarias Hornai sira nia moris depende de’it ba bani ben ne’ebé sira fa’an hahu husi tempu Indonézia to’o mai agora hodi bele sustenta ba nesesidade lor_loron.

Iha intervista ho Inan ai-leba Maria, ho naran istimadu “Merry bani ben” ho idade 60 husi Munisípiu Aileu ne’ebé fa’an bani ben iha Dili, loza Pateo nia oin ba jornalista RCC katak, fa’an bani ben hahu husi tempu okupasaun Indonézia to’o agora tanba inan aman mate ona ho nune’e nia  deside fa’an bani ben hodi sustenta moris.

“Ha’u fa’an bani ben iha tempu Indonésia tinan 15 depois husi ai -laran mai ha’u nia tinan 15 entaun ha’u nia inan mate ho ha’u nia pai mate hotu, entaun ha’u deside fa’an bani ben. No bani ben ne’e husi Aileu Fatirlau mak hodi fa’an to’o agora leba hanesan ne’e hare oan ba eskola, no sutenta uma laran” dehan Merry .

Nia esplika liu tan katak, bani ben ne’ebé fa’a lori husi Munisípiu Aileu Fatirlau no nia oan rasik mak haliburi fo ba inan ai-leba mai fa’an iha Dili ho folin dólar nen no dólar hitu maibé dala ruma ema hola botir ida deit tanba ne’e sente triste.

“Bani ben ne’ebé ha’u fa’an ne’e ami nian rasik lori  husi Aileu Fatirlau mak tula mai hodi fa’an no ha’u nia oan rasik mak koa de’it no hatun husi ai-tutun, hodi halibur hamutuk fo ha’u fa’a iha Dili, no botir ida kiik folin $ 6.00 nune’e mós botir bo’ot folin $ 7.00, maibé sente triste tanba dala ruma loron ida ema hola botir ida de’it,” katak Inan Merry.

Tanba ne’e nia husu ba governu karik bele tau matan netik ba ai-leba sira no sosa netik sira nia produtu ne’ebé sira fa’an iha estrada.

“Ha’u hato’o ha’u nia liafuan ba governu sira mak loke matan ba ami ba, loke matan ba ami sira ai-leba , liu-liu  ami  sira ne’ebe fa’an no ami la’o iha dalan ne’e tenki ser foti matan ba ami, tanba loron manasi ami hamrik iha loron maibé governu sira la tau matan ba ami tanba ne’e husu karik bele para kareta no sosa netik ami nia bani ben”. Afirma inan Merry.

Iha sorin seluk avo António Mesquita ho idade 68 husi Munisípiu Ainaro ne’ebé mak fa’an mós bani ben iha Timor Plaza nian oin hateten, fa’an bani ben hahu husi tempu Invazaun Indonézia too agora, No iha momentu ne’ebá nia fa’an haleu Dili laran maibé agora idade ona, tanba ne’e tur de’it iha Timor Plaza nia oin mak fa’an hodi nune’e bele  sustenta ba nesesidade uma laran no mós selu bei-oan sira nia eskola,

“Ha’u mai fa’an iha ne’e antes Indonésia tama mai Timor, ha’u komesa fa’an ona bani ben. Maibé uluk ha’u sei forsa ha’u la’o Dili laran ne’e keliling no agora ha’u katuas ona la’o labele ona ne’e mak ha’u tur iha ne’e fa’an, maibe dala ruma ema hola no dala ruma mós ema la hola no ha’u ba fali ha’u nia uma. No osan sira ne’ebé hetan husi bani ben ne’e uza hodi sustenta ba nesesidade uma laran, hanesan hola hahán hodi han hemu tanba hela iha sidade to’os laiha no natar mós la iha tanba ne’e mak fila liman mak hodi han hemu , no hodi selu bei-oan sira nia eskola, haktuir avo António Mesquita.

Iha fatin hanesan Jacarias Hornai ho idade 38 husi Munisípiu Aileu hela iha Becora mós konta katak, bani ben ne’ebe nia fa’an, sosa tutan husi ema seluk mak fa’an fali, hodi nune’e bele hare oan sira nia eskola no sustenta nesesidade lor-loron nian maibé sente triste tanba dala ruma faan wali kota duni sira la bele fa’an tanba ne’e husu ba governu kria fatin dignu ba sira hodi nune’e sira bele tu’ur ho hakmatek hodi fa’an.

“Ha’u faan bani ben hodi hare oan sira ba eskola no mós hodi sosa hahán. No bani ben ne’ebé ha’u fa’an ne’e sosa tutan husi ema no masa ida ho folin dólar 15 , pois mak hodi fa’an fali entaun botir ida folin dólar 5 maibé ami fa’an hanesan ne’e wali kota sira biasa mai duni ami maibé estadu la tau matan tanba ne’e husu ba estadu buka fatin ba ami atu nune’e ami bele tur hodi fa’an, hakotu Jacarias.

Jornalista : Tonia Neto

Editor : Luhamutu

Related Articles

- Advertisement -spot_img

Latest Articles

ARKIVU.
RCC.