Díli 8 Outubro 2024 (RCC)-Movimentu Universitáriu Timor-Leste (MUTL) Kontra Sosa Kareta Parado Ba Deputado Na’in 65 Iha Parlamentu Nasional, Relasiona Ho Debate Programa Sesaun Plenaria Kuarta Feira Semana Kotuk Ne’ebé Aprova Lei Nú.4 Atu Sosa Kareta Paradu Ba Deputadu Na’in 65 Iha Parlamentu Nasional Ho Montante Osan 40. Miloens, Maibé Povu Moris Terus, Halerik Ba Aimoruk La Iha, Edukasaun Lao La Di’ak Iha Timor-Leste Maibé Deputadu Hakarak Sa Kareta Di’ak.
Tuir portavoz Cristiano José Trindade hateten deputadu na’in 65 iha parlamentu nasional atu representa povu hodi ko’alia bu’at ne’ebé mak refleta ba povu nia moris maibé diferente deputadu sira apresenta proposta ne’ebé mak interese privadu hodi sosa kareta luxu hodi lao loko-an iha povu ida ne’e nia terus leten, tanba ne’e movimentu universitáriu timor-leste konsidera desizaun ida ne’e hanesan desizaun polítika ida ne’ebé inj ustu no korrupsaun illegal.
“Entre moral ho injustisa husi orgaun lejislativa nonu governu konstituisional membru parlamentu nasional relasiona ho debate programa sesaun plenaria extraordinaria kuarta feira 18 setembru 2024 parlamentu nasional ne’ebé mak povu tomak akompaña liuhosi transmizaun direta hodi hein hela ho esperansa katak sira nia representante sira ne’e ko’alia duni kona-ba povu ida ne’e nia terus no susar maibé iha realidade hatudu katak, representante sira ne’e la’os ko’alia kona-ba povu no estadu ne’e nia futuru bem komun maibé deputadu 65 ne’ebé povu ne’e fó fi’ar no representa povu ne’e iha uma fukun parlamentu nasional nafatin apresenta proposta ne’ebé interese privadu nian hodi sosa kareta foun ka kareta luxu ba sira nia-an proposta sosa kareta luxu ba deputadu hanesan programa ida ne’ebé mak apresenta fila fila kada periodu iha ne’ebé povu ida ne’e kontra bei-beik maibé sira nafatin sosa no nafatin halo kada periodu, maibé ohin loron nonu governu konstituisional iha orgaun lejislativu nafatin hakarak produz lei númeru 4 hodi apresenta ba programa hodi sosa kareta luxu lori osan povu nian ne’ebé sira aprova ona iha loron 18 fulan setembru tinan 2024 ho montante osan 40. Miloens ba sira nia-an hodi lao loko-an iha povu ida ne’e nia terus leten, dadaun timor-leste tama ona iha krisse ekonomia rai-laran no deve ne’ebé mak barak tebes hudi Banku federal no banku China nomós país sira seluk ne’ebé maki ta investe ona maibé ohin timor-leste sei nakonu ho númeru ki’ak mukit hamlaha, malnutrisaun hahu husi, labarik, joven, inan aman barak sakrifika nia-an moris tuir dalan ninin hodi sobrevive iha estadu ida ne’e maibé deputadu na’in 65 ne’ebé tur iha parlamentu nasional la iha fuan hodi hanoin no ko’alia interese komun povu no rai ida ne’e nian maibé sira nafatin produz sira inmoral kanten esploradór no hahalok korruptór illegal iha povu ida ne’e nia oin, ne’ebé la refleta ka kontra konstituisun repúblika demokratika timor-leste ne’ebé hakerek iha artigu 16 alnea 1 hateten “todos os cidadõ são iguais perante a lei dos mesmo diretito e gestão aos sujeitos diveres” ho ida ne’e mak movimentu universitáriu timor-leste (mutl) deklara ninia posizaun hamutuk ho povu tomak la konkorda desizaun ida ne’e no ami konsidera desizaun ida ne’e hanesan desizaun polítika ida ne’ebé injustu no na’ok ka korrupsaun illegal ida ne’ebé deputadu 65 iha parlamentu nasional halo ba estadu ida ne’e, no indika fó ameasa bo’ot hamate futuru estadu ida ne’e nian” Informa Portavoz iha Jardim 5 de Maio Díli
Portavoz ne’e subliña tan timor-leste ohin loron hasoru problema boot, labarik barak mak abandona eskola, sasan bazika iha merkadu folin aumenta tan la rezolve maibé hakarak sae kareta luxu, ne’ebé sosa uza povu nia osan husu ba deputadu na’in 65 iha prlamentu nasional atu refleta ho konsidera no konsiénsia.
“Tanba haree ba situasaun atuál dadaun ne’e timor-leste hasoru, mak problema saúde iha timor-leste aimoruk la iha, problema edukasaun ohin loron labarik barak mak sai abandonadu no kauza tan ho professor barak mak lakon sira nia direitu to’o agora seidauk rezolve, folin nesidade bazika ka hahan iha merkadu folin aumenta babei-beik seidauk rezolve no problema seluk tan ne’ebé mak sakrifika povu ida ne’e sai vítima ba bei-beik, inklui setór agrikultura no produsaun barak mak abandonadu hamutuk ho deve ne’eb’e barak tebes maibé deputadu sira la iha neon tanba lakon ona sira nia Espiritu nasionalizmu ba rai ida ne’e hodi hanoin de’it sira nia-an hanesan prinsipiu ida ne’ebé saudozo Fernando Lasama husik hela mai ita katak “ Ha’u nia dignidade la boot liu dignidade nasaun nian” maibé diferente ho deputadu ohin loron mai ho prinsipiu mak sira nia dignidade ass liu fali dignidade nasaun nian. Maibé representante povu iha parlamentu nasional la preokupa hodi rezolve problema hirak ne’e maibé sira raik mak produz lei hodi hanoin de’it sira nia-an sosa kareta luxu uza povu nia osan hodi privalejiu ba sira nia-an no sira nia famíli hodi fó impaktu boot ba hamate futuru timor-leste nian, ho hahalok ida ne’e mak povu no sosiedade ida ne’e kontra sira nia hahalok at no hahalok inmoral ne’ebé hatudu ba povu ida ne’e no husu ba deputadu na’in 65 iha prlamentu nasional atu refleta ho konsidera no konsiénsia ho hahalok no desizaun ne’ebé sira halo ho pontu hira tuir mai: Deputadu no moral relasiona ho kareta luxu membru parlamentu nasional uza osan povu nian ho 40. Miloens, ho mentalidade moe la iha, aproveita povu nia votus ne’e la iha moral, relasiona ho estetementu Bankada CNRT, D. N hateten ita presiza sosa kareta ita lalikan tau tanba ne’e la’os na’ok se ema ruma protesta Haruka nia mai tur iha ne’e forma nia partidu manan atu mai tur, estetmentu ida ne’e hanesan la konsidera povu ne’ebé hili nia ba tur iha parlamentu nasional no sai traídor ba nia promessa hamutuk ho nia patraun sira iha tempu kampaña ne’e la iha moral, relasiona ho estetmentu husi Bankada KHUNTO deputada O.G hateten sosa kareta parado rai sei la naben, sorin seluk nia hatene sei kareta parado la sosa, OJE fiscal nian tenki taka, hatan ba O.G nian atu sosa kareta parado uza osan povu nian ho 40 milloens ne’e ba de’it imi 65 ninia privalejiu ne’e tasi la sae maibé possibilidade povu sei mate iha futuru no hahalok ida ne’e inmoral, kada periodu aprova osan fiscal ho montante boot maibé deputadu nia oin la mosu iha sosiedade nia leet, tanba ne’e labele hatudu mentalidade inmoral ida ne’e hodi uza povu nia osan no ikus sadik povu ne’ebé tersu hela”. Nia Hakotu
Jornalista : Leo Alves
Editor : Luhamutu