Dili, 02 Maio 2024 (RCC)–Komunidade aldeia Fomentu 2 suku Comoro postu administrativu Dom-Aleixo munisipiu Dili, prontu kopera hamutuk ho governu, bainhira hasai sira husi sira nia hela fatin, maibé governu tenki hasai sira ho dignu no prepara hela fatin ba sira
Iha entervista ho komunidade Domingos Freitas, haktuir ba jornalista RCC katak, bainhira governu muda sira sai husi sira nia hela fatin, hodi halo desenvolvimentu ba nasaun, nia mós kumpri no hakarak atu sai no ba hela iha fatin seluk, importante governu fó netik material hirak ne’ebé atu halo uma.
“Se governu halo planu atu halo desenvolvimentu, ami mós kumpri no hakarak atu ba hela fali iha fatin seluk, importante mak ami nia uma ne’e de’it, se be’e mak sobu la problema, maibé se estadu mak sobu fó netik besi, kalen, batako no simente saka ida rua mai ami, se povu bai-bain iha mak governu mós iha, se povu bai-bain laiha governu mós laiha, governu mesak hari’i rasik ministru na’in ha’at-nulu resin rua ne’e laiha, so povu mak hili, ne’ebé konsidera netik povu ba, ita nu’udar umanu ne’e konsidera netik ba, buat seluk hanesan ha’an no hemu ne’e ami bele buka rasik, maibé, ami nia uma ne’e de’it hela fatin ne’e mak ami hato’o ba governu mak prepara mai ami, tanba kalan ami toba iha ne’e, loron ne’e ba merkadu hodi fa’an sasán buka moris no labarik sira ne’ebé eskola mós hela hotu iha ne’e”, nia haktuir.
Komunidade ne’e mós salienta tan katak, ho ida ne’e difikulta ba oan sira nia eskola tanba ne’e nia husu ba governu atu prepara fatin ba sira antes governu hasai sira husi sira nia hela fatin.
“Difikulta tanba ha’u nia oan eskola iha universidade IOB agora hela iha ne’e besik eskola, se ba fali iha fatin do’ok entaun ne’e araska tiha ona, ne’e eskola nia la ba oin ona, no oan sira ne’ebé SD iha ne’e besik hela, karik ba do’ok labele ona tanba agora foin periodu primeiru, periodu segundu no terseiru seidauk derepenti muda sai husi ne’e, enatun nia estudu la remata ona, bainhira mak fila fali mai depois uma seidauk iha, nia atu ba hela fali iha ne’ebé hodi eskola, tanba ita ema ne’e presiza ai-mahon ida hodi hela, animal de’it buka ai-mahon ida hodi toba, be ita ema ne’e atu toba lo’os iha ne’ebé, tanba ne’e governu mak hatudu fatin, tanba ami laiha kbi’it atu hola rai, tanba agora ema nia rai privadu ne’e karun, rai medida 8˟8 de’it ema husu 12 ribu ka 13 ribu, ita bisnis de’it ne’e hola rai bele, labele, tanba ita nia kbi’it la to’o no ha’u mai husi munisipiu Viqueque, maibé, ha’u joven kedas mai hela iha ne’e to’o ha’u forma familia ona, okupa ema nia rai ha’u la hatene ida, entaun hanesan rai estadu nian ha’u deside mai hela iha ne’e durante tinan sanulu ona no ha’u mai hela iha ne’e iha tinan 2014”, nia dehan.
Iha fatin hanesan komunidade Virginha da Conceição deklara, nia prontu kopera ho governu bainhira governu hasai sira husi sira nia hela fatin, importante governu hasai sira ho dignu hanesan ema.
“Se karik sira hasai ami nu’udar ema ho dignu, ami kopera ho governu buka fatin para ami sai, tanba ami hela la’os katak ami hela de’it ba ne’e, maibé, tanba labarik sira eskola no ami mós buka moris ne’e mak ami mai hela iha ne’e, karik governu hasai ami entaun ami prontu kopera ho governu, hodi hasai ami ho dignu hanesan ema, karik hasai ami entaun fó netik buat ruma mai ami para buka fatin ba labarik sira hela hodi eskola, no ami fila fali ba foho, no hakarak ka lakoi ami buka kost ba labarik sira hela, hodi eskola no tinan oin mak muda labarik sira nia eskola, tanba ami hela iha ne’e komesa tinan 2013 to’o agora,” Virginha hakotu.
Jornalista estajiada : Adelia Mendonça
Editor : Luhamutu
